Najstarsze ślady bytności człowieka na terenie gminy Wisznia Mała odnoszą się do epoki kamienia.

Jest to 7 stanowisk oznaczonych na podstawie przypadkowych, luźnych znalezisk. Z tej liczby 2 mają nieokreśloną lokalizację. Materiał jest tu ubogi; stanowią go trzy toporki kamienne, dwa krzemienne odłupki, jeden wiór i niezidentyfikowane narzędzie kamienne. Narzędzia kamienne datowane są na neolit, a pozostałe ogólnie na epokę kamienia. Na neolit można również przypuszczalnie datować fragmenty naczyń z odciskiem sznura. Biorąc pod uwagę przybliżoną i dokładną lokalizację nie można mówić o jakimś wyraźnym zagęszczeniu stanowisk epoki kamienia na obszarze gminy. Po dwa stanowiska występują w rejonie wsi Ligota Piękna, Piotrkowiczki, Psary i Szewce, a po jednym w Ozorowicach, Pierwoszowie i Rogoży.

Obraz przedstawiający Historia

Zauważyć można jedynie pewne współwystępowanie tych znalezisk z centrami osadniczymi epok późniejszych. Da się to chyba wytłumaczyć wspólną dla wszystkich społeczności potrzebą bliskości cieków wodnych lub odpowiednich gleb. O wiele więcej materiałów mamy na tym terenie z epoki brązu, kiedy to nie działały już żadne procesy geomorfologiczne mogące zatrzeć ślady osadnictwa, tak jak to się zapewne stało z pozostałościami koczowisk paleolitycznych. Na epokę brązu można datować tu 6 osad, 9 cmentarzysk ( w tym jedno halsztackie, ale mające swe początki w epoce brązu), 3 groby pojedyncze, 3 znaleziska luźne i 2 bliżej nie określone.

Z przeglądu materiałów z osad i przede wszystkim z cmentarzysk widać, że tereny te pod względem osadniczym stały się atrakcyjne dopiero dla ludności wywodzącej się z kręgu tzw. pól popielnicowych. Ściślej mówiąc chodzi tu o kulturę łużycką. Choć niestety nie możemy dokładnie określić typologii poszczególnych zabytków, to jednak opierając się na chronologii podawanej przez osoby badające te stanowiska, można wyznaczyć ogólne ramy chronologiczne wyraźnego nasilenia osadnictwa w epoce brązu na tym terenie. Są to okresy III, IV i V. Należy zauważyć, że w większości stanowiska z tych okresów funkcjonują jeszcze w okresie halsztackim epoki żelaza, co przemawiało by za istnieniem na tym terenie dość dużej stabilizacji osadnictwa kultury łużyckiej.

Jak wynika z planigrafii osady nie oddalały się zbytnio od cieków lub bezpośrednio z nimi sąsiadowały. Na omawianym terenie ludność kultury łużyckiej zakładała cmentarzyska prawie wyłącznie na wzgórzach. Nie można natomiast zauważyć jakiegoś uzależnienia lokalizacji osad od typu gleb. Wydaje się, że priorytetem przy wyborze miejsca pod zasiedlenie była dla tej ludności względna bliskość cieków. Najprawdopodobniej osiedlano się na skrajach kompleksów leśnych, w pobliżu strumieni, przy czym ukształtowanie terenu nie miało decydującej roli poza tendencją do unikania pofałdowanego obszaru wzgórz na północy.